Ба гузориши хабарнигори Абно, Сайид Аббос Арагчи, вазири корҳои хориҷӣ дар барномаи мусоҳибаи хабарии вижа дар бораи шартҳои се кишвари аврупоӣ дар музокироти тамдиди бозгашт гуфт: "Ду масъаларо бояд аз ҳам ҷудо кард; яке муколамаи мо бо се кишвари аврупоӣ, ки ҳамеша идома доштааст. Ин се кишвар зоҳиран то ҳол иддао доранд, ки узви Барҷом ҳастанд. Дар солҳои гузашта мо бо онҳо мунтазам вохӯриҳо доштем ва инҳо идома доштанд. Ҳатто дар давраи ҷанги 12-рӯза ман барои ширкат дар чанд конфронси байналмилалӣ, аз ҷумла дар Женева бо вазирони корҳои хориҷии се кишвар ва намояндаи олии Иттиҳоди Аврупо сафар кардам. Баъди анҷоми ҷанг, ҳамон гуфтугӯҳо бо онҳо идома ёфт."
Вай афзуд: "Яке аз ихтилофоти асосии мо бо онҳо масъалаи механизми ба истилоҳ "бозгашт" аст, ки онҳо доимо таҳдид мекарданд, ки аз ин механизм истифода хоҳанд кард ва мо, Русия ва Чин бар ин бовар будем, ки онҳо чунин ҳақ надоранд ва мукотибаи мо барои исботи он, ки онҳо чунин ҳаққи қонунӣ надоранд, то ҳол идома дорад ва ин як баҳси ҳуқуқӣ ва сиёсист."
Арагчи изҳор дошт: "Дар ин марҳила онҳо шартҳоеро гузоштанд, ки агар иҷро шаванд, ин механизмро тамдид мекунанд, ки ин шартҳо барои мо қобили қабул набуданд. Мо асосан бовар надорем, ки онҳо чунин ҳақ доранд ва вақте ки онҳо ҳаққи чунин корро надоранд, табиист, ки ҳаққи тамдиди онро низ надоранд. Инчунин, шартҳои онҳо ғайривоқеӣ ва ғайримантиқӣ буданд ва ба манфиатҳои миллии мо мувофиқ набуданд. Ин баҳс то ҳол идома дорад ва намояндагии мо дар Шӯрои Амнияти Ню-Йорк дар ҳамкории наздик бо намояндагиҳои Русия, Чин ва баъзе кишварҳои дигар, ки бо мо ҳамроҳанд, хеле фаъол аст."
Арагчи бо таъкид бар он, ки онҳо ба шартҳои се кишвари аврупоӣ аҳамият надоданд, дар бораи ҳамкорӣ бо Агентии Байналмилалии Энергияи Атомӣ гуфт: "Ҳамкории мо бо Агентӣ масъалаи ҷудогона аст ва ба музокироти мо бо кишварҳои аврупоӣ рабт надорад. Зеро сарфи назар аз баъзе таҳаввулот, ҳамкорӣ бо Агентӣ барои мо манфиатҳо дорад ва мо ҳамчун узви содиқи МПТ баъзе ӯҳдадориҳо дорем, ки то замоне ки дар ин паймон ҳастем, бояд ба як қатор ӯҳдадориҳои байналмилалӣ риоя кунем."
Вай илова кард: "Пеш аз он ки аврупоиҳо баъзе аз шартҳои худро дар бораи барномаи ҳастаии мо пешниҳод кунанд, мо музокироти худро бо Агентӣ оғоз карда будем. Сухани мо ба Агентӣ ин аст, ки дар шароити нав, ҳамкории мо бо Агентӣ мисли пештара буда наметавонад."
Вазири корҳои хориҷӣ тағйири шароити ҳамкорӣ бо Агентӣро натиҷаи ду сабаб донист ва афзуд: "Сабаби аввал ин аст, ки дар майдон тағйирот ба вуҷуд омадааст ва баъзе иншооти мо мавриди ҳамла ва таҷовуз қарор гирифтаанд ва шароит дар майдон дигар шудааст. Ва дуюм ин ки мо қонуне дар Маҷлис дорем ва ҳукумат вазифадор аст, ки онро иҷро кунад. Бинобар ин, бо назардошти ин масъала, мо бо онҳо музокиротро оғоз кардем, ки пас аз ин ҳамкории мо бо Агентӣ чӣ гуна бояд бошад."
Арагчи гуфт: "Ин музокирот дар марҳилаҳои гуногун пеш рафтанд ва дар Вена ба матн расид, ки қариб 10-20% -и он барои анҷом додан боқӣ монда буд ва дар ниҳоят боис шуд, ки музокирот дар ҷои сеюм байни ман ва ҷаноби Гросси идома ёбад ва агар имкон бошад, ба анҷом расад ва ин кор дар Қоҳира анҷом дода шуд."
Агентӣ расман пазируфтааст, ки мо бояд шакли нави ҳамкориро дошта бошем
Вай дар бораи тафсилоти созиш бо Агентӣ шарҳ дод: "Созишномае, ки имзо шудааст, чаҳорчӯби наверо барои ҳамкорӣ муайян мекунад, ки ин чаҳорчӯби нав якчанд хусусияти муҳим дорад, ки бояд ба он таваҷҷӯҳ кард. Аввал ин ки Агентӣ қабул кардааст, ки ҳамла ба иншооти мо ғайриқонунӣ будааст ва ин иқрор сурат гирифт."
Вазири корҳои хориҷӣ идома дод: "Дуюм ин ки Агентӣ қабул кардааст, ки шароити наве ба вуҷуд омадааст, ки ҳамкории навъи навро талаб мекунад. Яъне, Агентӣ низ расман пазируфтааст, ки мо бояд шакли нави ҳамкориро дошта бошем. Сеюм ин ки Агентӣ қабул кардааст, ки қонуни Маҷлиси Шӯрои Исломӣ барои Ҷумҳурии Исломӣ ҳатмист ва ин ҳамкории нав бояд дар ин чаҳорчӯб сурат гирад."
Арагчи афзуд: "Нуқтаи дигар ин аст, ки дар ин созиш пазируфта шудааст, ки мувофиқи қонуни Маҷлис ҳама ҳодисаҳо бояд тавассути Шӯрои Олии Амнияти Миллии Эрон сурат гирад. Номи қонуни Маҷлис ва Шӯрои Олии Амнияти Миллӣ якчанд маротиба дар он зикр шудааст ва ба онҳо барои иҷрои корҳо аз ин роҳ ишора шудааст."
Вай дар идомаи тафсилоти нуқтаи дигар гуфт: "Агентӣ қабул кардааст, ки бояд байни иншооте, ки бомбаборон шудаанд ва иншооте, ки бомбаборон нашудаанд, фарқ гузошта шавад ва ҳар яке аз инҳо тавзеҳоти худро доранд. Агентӣ барои бозрасӣ аз иншооти бомбабороннашуда, дархостҳои худро ба мо дар як ҳолати мушаххас мефиристад ва мо мувофиқи қонуни Маҷлис ин дархостро ба Шӯрои Олии Амнияти Миллӣ мефиристем ва агар қабул шавад, дастрасӣ дода мешавад."
Your Comment