Ба гузориши хабаргузории Аҳли Байт (а) — Абно, «Муҷтабо Амонӣ» сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Байрут, дар гуфтугӯ бо шабакаи хабарии Алам изҳор дошт: "Эрон устувор ва қотеона дар канори Лубнон ва мардуми он истодааст ва байн як тоифа бо дигаре тафовуте қоил нест."
Вай таъкид кард, ки ҳимояти Эрон аз Лубнон фақат як шиор нест балки як воқеияти муламмас аст ва Эрон дар канори мазлумон меистад, посдорӣ аз ҳокимияти муқовимат ва мардумро тазмин мекунад ва дасти ёрӣ ба сӯи ҳар касе дароз мекунад, ки ба ҳимояташ ниёз дорад.
Матни комили гуфтугӯи Алам дар қолаби барномаи «Меҳмон ва гуфтугӯ» бо Муҷтабо Амонӣ сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон ба шарҳи зерин аст:
Сафари Лориҷонӣ ба Байрут ва паёмҳои сиёсии он
Алам: Дар сояи тасмими давлати Лубнон барои мунҳасир кардани аслиҳа дар дасти давлат, ки тасмиме бо ҳадафи аъмоли фишор бар муқовимат барои халъи аслиҳаи он табқи як ҷадвали замонӣ мушаххас ва ҳамсӯ бо мақосиди Исроил аст, сафари ҷаноби Лориҷонӣ дабири Шӯрои амнияти миллии Эрон ба Байрут сурат гирифт. Ин сафар чандин паёми муҳим дар дили худ дошт. Саволи худро бо таҳлили паёмҳои сафари ҷаноби Лориҷонӣ дар аввалин сафараш ба Байрут аз замони тасаддии ин самт шуруъ мекунам. Ин сафар чӣ паёмҳое дошт?
Сафири Эрон дар Байрут: Доктор Лориҷонӣ дар замони муносибе ба Байрут омад, зеро душмани саҳюнистӣ талош мекунад, ки худро пирӯз ҷилва диҳад то ончиро ки дар ҷанг аз тариқи низомӣ натавонист ба даст оварад, аз тариқи расонаӣ ва сиёсӣ ба даст оварад. Душмани саҳюнистӣ талош мекунад то бо истифода аз расона, сиёсат ва иқдомоти таҷовузгарона, худро пирӯз ҷилва диҳад; ба гунае, ки ангор дар минтақа ба пирӯзӣ расидааст. (Ҳамзамон низ) талош мекунад, ки ҳисси шикастӣро илқо кунад, чӣ дар Эрон ё Лубнон ё Ғазза - (яъне) дар тамоми ҷабҳаҳое, ки худи Нетанёҳу ҷангҳои чандҷабҳаӣ ба роҳ андохтааст.
Бе аслиҳа ва муқовимат, ҳуҷуми Исроил ба Лубнон ҳадду марзе нахоҳад дошт
Дар миёнаи таблиғоти ин расонаҳои мунҳарифи ва гумроҳкунанда, ин сафар паёми равшане ба Эрон ва Лубнон фиристод: (яъне) на Эрон, на Ҳизбуллоҳ ва на Фаластин шикастхӯрда нестанд балки мо пирӯз ҳастем зеро душман ба аҳдофи худ нарасидааст ва мо ҳамчунон побарҷо ва устувор ҳастем.
Нетанёҳу мумкин аст саъй кунад бигӯяд, ки мо бисёре аз фармондеҳон дар Лубнон, Фаластин ва Эронро ҳадаф қарор додем, аммо ин як пирӯзии ҳақиқӣ ва воқеӣ нест. "Исроил" умед дорад, ки ин навъи лаффозиҳояш бар мардуми Эрон таъсир бигузорад. Бо ин ҳол, алағми ҳамаи ҳамлаҳои Исроил алайҳи мо ва алағми ҳамаи гузоришҳо, таҳлилҳо ва фишорҳо, мардуми Эрон комилан пушти давлати худ истодаанд ва ин зарбае камаршикан барои Амрико ва Исроил ба шумор меравад.
Эрон бо давлат ва мардуми худ собитқадам ва устувор аст, ҳамон тавр ки мо мехоҳем ва ҳамон тавр ки ин амрро тамомро дар Лубнон мебинем.
Намодгароии сафари Лориҷонӣ ба Лубнон
Алам: Мардуми Эрон амалан дар тӯли таҷовуз алайҳи кишварашон қавитарин паёмро фиристоданд. Онҳо қавитарин паёмро ба Амрико, "Исроил" ва Ғарб доданд ва таъкид карданд, ки пушти сари давлати худ муттаҳид ва якпорча ҳастанд ва эҳсоси миллӣ иронӣ будан фаротар аз ҳар гуна ихтилофи дохилӣ аст... Дар сояи ин таҳдидҳои мудовами "Исроил" ва Амрико ва Ғарб, доктор Лориҷонӣ ба унвони раиси Шӯрои олии амнияти миллии Эрон, пас аз тасаддии ин самт, Лубнонро ба унвони аввалин мақсади худ интихоб кард. Аҳамияти интихоби Лубнон ба унвони аввалин мақсади сафари вай чист?
Сафири Эрон дар Байрут: Аввалан, доктор Лориҷонӣ пеш аз ин мушовири Мақоми муаззами раҳбарӣ буданд ва дар самти феълии худ, дабири Шӯрои олии амнияти миллӣ ва намояндаи Раҳбари муаззами Инқилоби Исломӣ дар ин шӯро ҳастанд. Ин бадон маъност, ки ҳузури эшон дар инҷо (Байрут), ҳимояти мустақими Мақоми муаззами раҳбариро ба ҳамроҳ дорад ва аз намодгароии хоссе бархурдор аст. Возеҳ аст, ки Раҳбари муаззами Инқилоби Исломӣ ҳамвора таваҷҷуҳ ва эҳтимоми вижае ба Лубнон, ҷойгоҳи он ва ҷойгоҳи муқовимат доранд.
Сафари доктор Лориҷонӣ ҳамгом ва дар ростои гароиш ва рӯйкардҳои мақомоти баландпояи Эрон ба шумор меравад. Ин ҳамон чизе аст, ки - бо таваҷҷуҳ ба масъулиятҳои бузурги доктор Лориҷонӣ ба унвони раиси собиқи маҷлис ва мушовири Мақоми муаззами раҳбарӣ- ин сафарро аз соири сафарҳои дипломатик мутамоиз мекунад. Ин рӯйкард, ба ин маъмурияти дипломатик ба вижа дар Лубнон моҳияти мутафовите мебахшад.
Натоиҷи дидорҳо бо раҳбарони Лубнон
Алам: Ҷаноби сафир, ин маъмурият ҳомили паёмҳои муҳиме буд. Бо ин ҳол, бо чолишҳои зиёде рӯ ба рӯ шуд, ба вижа пас аз кампйни расонаии гумроҳкунанда дар Лубнон ва хориҷ аз он дар мавриди нақши Эрон ва аҳдофи ин сафар. Натоиҷи ин сафар ва дидорҳои доктор Лориҷонӣ бо раиси ҷумҳур, раиси маҷлис ва нахуствазири Лубнонро чӣ гуна арзёбӣ мекунед?
Сафири Эрон дар Байрут: Ҷузф Ауни раиси ҷумҳур, Наввоф Саломи нахуствазир ва Набиҳ Беррии раиси маҷлиси Лубнон дағдағаҳое доштанд. Дар тӯли дидорҳо, баҳс дар мавриди мавқеи Эрон сариҳ буд ва доктор Лориҷонӣ ҷузъиёти таҷовузи "Исроил" ва ҷанги дувоздаҳрӯза (алайҳи Эрон)ро барои мақомоти лубнонӣ ташреҳ кард. Вай тавзеҳ дод, ки чаҳор ё панҷ рӯз пас аз шуруъи ҷанг, тарафи исроилӣ худро дар махмаса гирифтор дид ва аз соири тарафҳо хост то ба ӯ барои хуруҷ аз ҷанг кумак кунанд.
Ҳамон тавр ки медонед, дар рӯзи ёздаҳуми ин ҷанг, Амрико мудохила кард ва таъсисоти Эронро ба заъми поён додани ба даргирӣ бомбаборон кард. Аммо Эрон ба ҳамлаи Амрико посух дод ва дар рӯзи дувоздаҳуми ҷанг ва дар соатҳои поёнӣ, зарбаҳои дардноке ба "Исроил" ворид кард.
Дар мавриди дағдаға (ба истилоҳ) дахолати Эрон, доктор Лориҷонӣ дар мусоҳибаи матбуотӣ пас аз дидор бо Набиҳ Беррии раиси маҷлиси Лубнон гуфт: "Мо барои шумо тарҳ ё дархосте наовардаем. Балки таҷрибаҳое дорем, ки мунтақил кардаем ва таҷрибаи мо дар бархӯрд бо режими саҳюнистӣ аст. Таҷрибаи мо таъйид мекунад, ки агар режими саҳюнистӣ бинад, ки шумо танҳо, бидуни аслиҳа ва бидуни муқовимат ҳастед, ҳеҷ ҳадду марзе вуҷуд нахоҳад дошт, ки ҳуҷумашонро мутаваққиф кунад."
Ин каломи сариҳ бо раиси ҷумҳур ва нахуствазир радду бадал шуд, дар ҳоле ки дидор бо раиси маҷлис моҳияти мутафовите дошт.
Абъоди минтақаӣ ва байналмилалии сафари Лориҷонӣ
Алам: Ин бадон маъност, ки паёмҳои доктор Лориҷонӣ ва паёмҳои Ҷумҳурии Исломии Эрон дар ин сафар, танҳо мутаваҷҷеҳи Лубнон нест, балки абъоди минтақаӣ ва байналмилалӣ низ дорад. Оё ин дуруст аст?
Сафири Эрон дар Байрут: Бале, ин мавзӯъ абъоди дугонае низ дорад. "Исроил" ба Лубнон ва Эрон ҳамла кард ва мо дар ин мавриди мавқеи муштараке дорем. Ҳар ду кишвар мавриди ҳамлаи вайронгаре аз сӯи "Исроил" қарор гирифтанд ва дар ҳар ду кишвар шаҳид доданд ва сохтмонҳои ҳар ду кишвар вайрон шуданд. Ин ҷанг абъоди минтақаии густурдае дорад ва Яман, Ироқ, Каранои бохтарӣ, Ғазза, Эрон ва Лубнон ҳамагӣ дар он мушорикат доштаанд.
Дифои муштараки Эрон ва Лубнон
Алам: Эрон ва Ироқ қабл аз вуруди ҷаноби Лориҷонӣ ба Байрут, як тавофуқномаи амниятӣ ва дифоии муштарак имзо карданд. Сарфи назар аз ҷузъиёти ин тавофуқнома, агар ҷанг ё таҷовузе аз сӯи Исроил ба Лубнон таҳмил шавад, оё ин ба маънои он аст, ки Ҷумҳурии Исломӣ ба дифои низомии Лубнон эҳтимом ва таваҷҷуҳ дорад?
Бе аслиҳа ва муқовимат, ҳуҷуми Исроил ба Лубнон ҳадду марзе нахоҳад дошт.
Сафири Эрон дар Байрут: Ин як сухани муҳим дар замони муносиб аст. Идеяҳои Эрон, Лубнон, Ҳизбуллоҳ ва алоқамандон ба ин мавзӯъ қабл аз ҷанги Исроил алайҳи Эрон вуҷуд дошт. Аммо инки оё муодилот ва тасмимот шакли мутафовите ба худ хоҳанд гирифт, ман намедонам. Муодила тағйир кардааст, аммо оё тасмимоти мавҷуд низ тағйир хоҳанд кард? Тағйири муодила мумкин аст тағйири тасмимро иҷоб кунад ва чӣ басо ба шакли маъмулӣ таъсир бигузорад.
Чӣ қабл аз ҳамла ба Эрон ва чӣ баъд аз он, ҳимояти Эрон аз муқовимат қатъӣ, ниҳоӣ ва беборгашт хоҳад буд. Бо ин ҳол, мавзӯъе, ки дар мавриди он тасмимгирӣ мешавад мутафовит аст ва ниёз ба тасмимот ва ҳамоҳангиҳои вижае ҳасби мавриди дорад.
Мавқеи Эрон дар қиболи аслиҳаи муқовимати Лубнон
Алам: Бо таваҷҷуҳ ба рӯйкарди Эрон дар қиболи масъалаи аслиҳаи муқовимат ва тасмими давлати Лубнон барои халъи аслиҳаи муқовимат, шумо ин мавзӯъро ба унвони мавқеи Ҷумҳурии Исломии Эрон чӣ гуна мебинед, ба вижа пас аз инки сухани раиси ҷумҳур ва нахуствазири Лубнон дар ин мавридиро шунидед?
Сафири Эрон дар Байрут: Мутаваҷҷеҳ шудам, ки мантиқи равшане дар ин мавриди ки аслиҳа бояд мунҳасиран дар дасти давлат бошанд, вуҷуд дорад, аммо чӣ гунагии иҷрои ин тасмим манут ба баҳс ва гуфтугӯ байни тарафҳои зирабат аст. Масъалаи амнияти миллии Лубнон бо бисёре аз кишварҳои дигар мутафовит аст, чаро ки қобилиятҳои мухталифи мавҷуд дар арсаи Лубнон шинохта шудааст.
Табқи қавонини байналмилалӣ, агар давлате натавонад аз мардуми худ дар баробари ҳамлаи давлати ҳамсоя муҳофизат кунад, муқовимат ба таври табиӣ ва қонунӣ машрӯъ мешавад. Бо ин ҳол, вақте як давлати пурқудрат битавонад аслиҳаҳоро ҷамъоварӣ ва танҳо таҳти контроли худ қарор диҳад, вазъият мутафовит мешавад.
Нӯктаи муҳим дар ин баҳсҳо ин аст, ки мавзӯи мусаллаҳ кардани Лубнон бояд мавриди иҷмои тарафҳои мухталиф бошад, ба гунае, ки бинишинанд, баҳс кунанд ва тасмимоти худро бигиранд. Ин чизе аст, ки дар дохили Лубнон иттифоқ меафтад ва Лубнон тасмимоти худро мегирад ва Эрон аз он ҳимоят мекунад. Бо ин ҳол, мо дар муқобила бо "Исроил" таҷрибаҳое дорем ва ин назарҳоро мунтақил мекунем то Лубнон дар маърази хатари бузурге қарор нагирад. Ин амр мустазлами як баҳси воқеӣ ва мудовам барои расидан ба натиҷаи матлуб аст.
Иртибот бо Ҳизбуллоҳ дар мавриди аслиҳаи муқовимат
Алам: Чӣ гуна ин мавзӯъро дар дидор бо ҷаноби Шайх Наим Қосим дабири кулли Ҳизбуллоҳ, баҳс ва баррасӣ кардед?
Сафири Эрон дар Байрут: Вақте бо эшон мулоқот кардем, доктор Лориҷонӣ дар мавриди ин мавзӯъ баҳс ва гуфтугӯ кард. Мавқеи равшан аст ва ҷаноби дабири кулли Ҳизбуллоҳ ба хубӣ аз ин мавзӯъ огоҳ ҳастанд, зеро эшон яке аз тарафҳои даргир дар ин баҳс ҳаст. Мо доиман бо ҷаноби Шайх Наим Қосим ва Ҳизбуллоҳ дар тамос ҳастем ва онҳо аз мавқеъҳои мо огоҳ ҳастанд, аммо шояд лозим буд, ки ин мавқеъҳо ва дидгоҳҳоямонро ба соири тарафҳо низ мунтақил кунем.
Вазъияти муқовимат ва сатҳи сабри роҳбурдӣ
Алам: Пас аз дидор бо Шайх Наим Қосим, дар мавриди вазъият ва воқеияти имрӯзи муқовимат - бо вуҷуди ҳамаи фишорҳо ва зарбаҳои сангине, ки мутаҳаммил шудааст, ва бо вуҷуди хисороти сангин ва чолишҳо ва хатарҳои бузург чӣ аз ҷониби Исроил ва чӣ аз ҷониби Амрико ва чӣ ҳатто таҳдидот (аз марзҳои) шарқӣ аз тариқи гурӯҳҳои мусаллаҳ- чӣ чизе эҳсос кардед? Арзёбии эшон аз вазъият ва воқеияти муқовиматро чӣ гуна дидед?
Сафири Эрон дар Байрут: Бо таваҷҷуҳ ба инки дар Лубнон фарди ҷадид нестам ва медонам, мехонам ва тамошо мекунам, (муқовимат омода аст). Табъан режими саҳюнистӣ иддао мекунад, ки пирӯзии комиле дар баробари муқовимат касб кардааст. Қабл аз посух ба ин савол мехоҳам ишора кунам, ки дар аввалин рӯзҳои пас аз тавофуқи оташбас, як сафири аврупоӣ ба сафорат омад ва иддао кард, ки "Исроил" 80 дарсад аслиҳаҳои Ҳизбуллоҳро нобуд кардааст. Ман ба сафир гуфтам, ки агар Исроил 80 дарсад аз аслиҳаҳоро нобуд карда бошад, бақияро боқӣ намегузошт то ба самти тавофуқ (оташбас) биравад. Ҳизбуллоҳ, табқи дарк ва иртибототи сиёсии мо, дар вазъияти омодагӣ қарор дорад. Ман мутахассиси низомӣ нестам, аммо мебинам, ки онҳо рӯҳияи боло ва омодагии комил доранд. Бо ин ҳол, табқи фаҳми сиёсӣ, давлати лубнонӣ вуҷуд дорад, ки ба таври ғайримустақим бо "Исроил" тавофуқ кард то мавориди нақзи (тавофуқи оташбас) сурат нагирад. Муқовимат дар баробари ин мавориди нақз (оташбас аз сӯи режими Исроил) сабурӣ кардааст то тарафи оғозгар набошад, ва кумитаи панҷгона дар ин мавриди тазминҳое дорад ва нақши худро ифо мекунад.
Ин сабр аз ҷониби муқовимат, сабре роҳбурдӣ маҳсуб мешавад то ҳамаи тарафҳо бифаҳманд, ки режими саҳюнистӣ ба имзоҳо, тасмимот ё ҳеҷ тааҳҳуде эҳтиром намегузорад. Ин дарк бояд ба афрод ва тарафҳое, ки мумкин аст тасаввуроти ғалате дар мавриди режими саҳюнистӣ дар минтақа дошта бошанд, мунтақил шавад.
Равобит бо ҳамаи тайфҳои лубнонӣ
Алам: Бархе аз ҷараёнҳои лубнонӣ гила доранд, ки равобити шумо ба Ҳизбуллоҳ маҳдуд аст. Посухи шумо ба ин гуфта чист? Оё равобити шумо бо ҳамаи тайфҳои лубнонӣ аст ё фақат бо Ҳизбуллоҳ?
Сафири Эрон дар Байрут: Ҳар ҳафта, ман инҷо бо афроди зиёде дар тамос ҳастам. Фақат ҷиҳати иттилоъи шумо, тақрибан моҳе як ё ду бор, афроде, ки рӯзона алайҳи мо матлаб менависанд, ба ман муроҷиа мекунанд. Мо мулоқот мекунем ва бо шаффофият гуфтугӯ мекунем ва ман бо иттилоот ва рӯйкарди боз ба онҳо посух медиҳам. Мо рӯйкарди боз дорем.
Ба тозагӣ ҷалаае бо ҳузури беш аз 120 нафар, шомили намояндагон, мақомоти сиёсӣ ва раҳбарони аҳзоб аз тайфҳои мухталифи Лубнон аъам аз шиа, суннӣ, масеҳӣ, дурӯзӣ ва алавӣ баргузор кардем ва чеҳраҳои саршиноси онҳо ҳузур доштанд. Дарҳои сафорати мо ба рӯи ҳамаи тайфҳои лубнонӣ боз аст ва ман шахсан пазирои мулоқот бо тамоми тарафҳое ҳастам, ки пазирои мулоқоти мо ҳастанд.
Бархе аз афрод ва аҳзоб муҷаввизи ин дидорро надоранд, ё иҷозаи мулоқот ё интишори ҳеҷ аксе бо сафири Эронро надоранд. Ман ба ин мавзӯъ эҳтиром мегузорам. Ман омода ва моил ба мулоқот ҳастам, аммо вақте тамос бо бархе ашхос вуҷуд надорад, бадон маъно нест, ки ман мулоқотро рад кардаам- на, ман омодаам.
Мо бо ҳамаи тайфҳои лубнонӣ- аҳзоб, адён, мазоҳиб ва гурӯҳҳо - тамос зиёде дорем.
Паёми Эрон ба давлат ва миллати Лубнон
Алам: Ҷаноби сафир, Лубнон дар ҳоли гузарондани марҳалаи душвор дар сояи тавтеаҳои бузурги минтақаӣ ва байналмилалӣ алайҳи пойдории муқовимат аст, чӣ паёме барои давлат ва миллати Лубнон доред?
Сафири Эрон дар Байрут: Давлати Лубнон медонад, ки мо чӣ қадр Лубнонро дӯст дорем. Мо лоиҳаҳои зиёдеро дар ростои хидмат ба Лубнон ва миллати он бадур аз нигоҳи тоифаӣ ироа додаем. Рӯзи баъд аз вурудам ба Байрут, ҷаноби (шаҳид) Саййид (Ҳасан Насруллоҳ) аз ман хостанд, ки пайгирӣ кунам. Вай гуфт: "Ман қавл додаам, ки аз Эрон сӯхти ройгон таҳия кунам ва агар саноҳ медонед, мавзӯъро пайгирӣ кунед." Рафтам ва маблағе зиёд ва 600 ҳазор тон сӯхт таҳия кардем. Дар он замон, барқи давлатии Лубнон фақат як то се соат дар рӯз кор мекард.
Ман бо вазири энергӣ тамос гирифтам ва сипас пеши Наҷиб Миқотӣ нахуствазири вақти Лубнон рафтам ва сӯҳбат кардем. Дар ниҳоят, онҳо гуфтанд, ки тарафи амрикоӣ бо пазириши сӯхти ройгони Лубнон аз Эрон мухолифат карда ва гуфтааст: "Мо (Амрико) аз Миср ва Урдун ба шумо барқ ва газ медиҳем." Аммо ин мушкил ҳанӯз ҳам баъд аз гузашти чанд сол вуҷуд дорад. Мо ҳамчунин лоиҳаҳое барои сохти нерӯгоҳ ба шакли POT ироа додем ва пешниҳоди кумак ба таъмири шабакаи барқ бо истифода аз таҷҳизоти электроникии пешрафтаро додем.
Мавқеъгирӣ дар қиболи фишори Амрико ва ҳимоят аз ҳамаи тоифаҳо
Алам: Оё муътақидед, ки давлати Лубнон ин ихтиёрро дорад, ки ин сармоягузориҳоро, ки ба нафъи лубнониҳо аст, бипазирад ё инки фишорҳои Амрико монеъ аз анҷоми ин кор мешавад?
Сафири Эрон дар Байрут: Фишори Амрико вуҷуд дорад ва возеҳ аст. Ин чизе аст, ки мақомоти лубнонӣ бар он тасреҳ кардаанд, зеро Амрико монеъи воридоти сӯхти ройгон аз Эрон шуд. Агар ин сӯхт чанд сол пеш ба сурати як маҳмӯлаи бузург ворид мешуд, он тавр ки вазири нерӯ ба ман гуфт, метавонист ҷараёни барқро васл кунад то шаҳрвандон аз 6 то 8 соат барқ дар 24 соати шабонарӯз баҳраманд шаванд. Ӯ ҳамчунин ишора кард, ки кӯнтурҳои Лубнон бояд бо кӯнтурҳои ҷадид тавъиз шаванд ва мо омода будем дар ин замина кумак кунем.
Паёми Эрон ба лубнониҳо
Эрон дар канори давлат ва мардуми Лубнон истодааст. Бархилофи инки бархе моро муттаҳам мекунанд, ки фақат бо шиаён дар иртитот ҳастем, мо аз як тоифаи воҳид ҷонибдорӣ намекунем. Мо дар канори ҳамаи тоифаҳои Лубнон ҳастем. Агар тоифаи мазлуме бошад, онро ёрӣ мекунем. Агар хонаҳои вайроншудаи масеҳиён ё дурӯзиҳо дар ҷануби Лубнон бошад, мо ба онҳо кумак мекунем, ҳамон тавр ки ба мардуми Ғазза, ки чизе надоранд, кумак мекунем.
Your Comment