Бино ба гузориши хабаргузории Abna, сафир ва намояндаи доимии Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Созмони Милали Муттаҳид, дар нишасти Шӯрои Амнияти Созмони Милал бо мавзӯи «Вазъият дар Афғонистон» гуфт: "Афғонистон бояд дар андешидани тадобири ҷомеъ барои решакан кардани терроризм, пароканда кардани тамоми гурӯҳҳои террористӣ ва ҷилавгирӣ аз истифодаи қаламрави худ алайҳи ҳамсоягон, минтақа ва берун аз он, мавриди ҳимоят қарор гирад".
Матни суханони Амири Саид Иравонӣ ба шарҳи зерин аст:
Ҷаноби раис, Ҷумҳурии Исломии Эрон изҳори ҳамдардии амиқ ва ҳамбастагии худро бо мардум ва мақомоти Афғонистон дар паи заминларзаи харобиовари ахир, ки мутаассифона ҷони теъдоди зиёди шаҳрвандонро гирифт, баён медорад. Дар ин замина, Эрон фавран кумакҳои башардӯстонаи худро барои ҳимоят аз осебдидагон ирсол карда ва омода аст ба кумакҳои худ барои ғолиб омадани Афғонистон бар паёмадҳои ин фоҷиа идома диҳад.
Мо гузориши ахири дабири кулл (S/2025/554)-ро, ки навсозие аз вазъияти Афғонистон, аз ҷумла фаъолиятҳои сиёсӣ ва башардӯстонаи Созмони Милал ироа медиҳад, мавриди таваҷҷуҳ қарор медиҳем.
Бо таваҷҷуҳ ба гузориш, мехоҳам нуктаҳои зеринро мавриди таъкид қарор диҳам:
Аввалан, Ҷумҳурии Исломии Эрон, ҳамчун ҳамсояи бевоситаи Афғонистон бо беш аз 900 километр марзи муштарак ва мизбонии миллионҳо паноҳҷӯи афғон тайи даҳсолаҳо, сулҳ, субот ва тавсеа дар Афғонистонро ба таври мустақим муртабит бо амнияти миллии худ ва суботи минтақаи густардатар медонад. Бар ҳамин асос, Эрон ҳамчунон аз тариқи ибтикороти дуҷониба ва минтақавӣ бо мақомоти де-факто-и Афғонистон дар таомули фаъол аст. Мо ҳамчунин дар раванди Доҳа таҳти назорати Созмони Милал мушорикати созанда доштаем ва нақши фаъоле дар гурӯҳҳои кории он ифо кардаем.
Сониян, ояндаи Афғонистон бояд ба дасти худи афғонҳо рақам бихӯрад ва мутааллиқ ба онон бошад. Роҳи ҳалли пойдор танҳо аз тариқи як раванди сиёсии фарогир, ки инъикосдиҳандаи танаввуи қавмӣ ва сиёсии кишвар, эҳтиромгузорандаи соҳибияти он ва тазминкунандаи ҳуқуқи тамоми афғонҳо, ба вежа занон ва духтарон бошад, ҳосил мешавад. Ҳар гуна роҳи ҳалли таҳмилӣ аз берун на қобили давом аст ва на қобили пазириш.
Солисан, мақомоти де-факто воқеияте айнӣ дар саҳнаи Афғонистон ҳастанд ва ҷомеаи байналмилалӣ чорае ҷуз таомул бо онон надорад. Таомули созанда ва амалӣ барои расидагӣ ба бӯҳронҳои инсонӣ ва иқтисодии ҷорӣ, ки ҳамчунон суботи минтақаро таҳдид мекунанд, амри зарурӣ аст. Дар ин росто, таъкид мекунем, ки кумакҳои башардӯстона набояд ҳеҷ гоҳ сиёсӣ шаванд. Таҳримҳо набояд ҳамчун абзори фишори сиёсӣ барои ҷилавгирӣ аз суботи иқтисодӣ ё таомул бо мақомоти де-факто мавриди истифода қарор гиранд. Дороиҳои Афғонистон, ки дар хориҷ масдуд шудаанд, бояд бидуни қайду шарт озод шаванд то дар хизмати мардум қарор гиранд. Ҳамчунин, созукори озодӣ аз мамнуъияти сафар барои афроди таъйиншуда аз аъзои Толибон набояд мавриди сӯистифода ё баҳрабардории сиёсии маҳдуд аз сӯи аъзои Шӯро қарор гирад. Бозгардондани комили ин созукор зарурӣ аст, чаро ки абзори ҳаётӣ барои тақвияти гуфтугӯ ва пешбурди равиши ҷомеъ ва созанда нисбат ба вазъияти Афғонистон ба шумор меравад.
Робиан, Эрон тайи даҳсолаҳо бори номуносиберо бар дӯш кашида ва мизбони миллионҳо паноҳанда ва муҳоҷири афғон будааст, он ҳам дар бисёре аз маворид бидуни ҳимояти кофии байналмилалӣ. Ин масъулияти башардӯстона хароҷоти қобили таваҷҷуҳеро бар ҷомеаи мо таҳмил карда, манобеъ ва зерсохторҳоро ба шиддат таҳти фишор қарор дода ва чолишҳои печидаи амниятӣ ва фаромарзӣ эҷод кардааст. Дар паи таҷовузи режими Исроил алайҳи Эрон, ин фишорҳо беш аз пеш ташдид шудаанд. Эрон наметавонад ба танҳоӣ ба таҳаммули ин бор идома диҳад ва аз ин рӯ, чорае ҷуз бозгардондани атбои ғайриқонунии афғон ба кишварашон надоштааст. Шоёни зикр аст, ки Эрон дар тӯли раванди бозгашт, ба манзури итминон аз фароҳам будани шароити бозгашти бехатар ва ҳамроҳ бо каромат, бо мақомоти де-факто таомули фаъол доштааст.
Ҷаноби раис, Эрон қатъиян аз шаклгирии Афғонистони мустақил, муттаҳид ва сулҳталаб, орӣ аз терроризм, даргирӣ ва маводи мухаддир ҳимоят мекунад. Мо бори дигар тааҳҳуди росихи худро ба Афғонистони босубот ва муттакӣ ба худ эълом медорем ва ба ҳамкории наздик бо шарикони минтақавӣ ва байналмилалӣ дар ростои таҳаққуқи ин ҳадаф идома хоҳем дод. Афғонистон бояд дар андешидани тадобири ҷомеъ барои решакан кардани терроризм, пароканда кардани тамоми гурӯҳҳои террористӣ бидуни ҳеҷ истисное, ва ҷилавгирӣ аз истифодаи қаламрави худ алайҳи ҳамсоягон, минтақа ва берун аз он, мавриди ҳимоят қарор гирад.
Ва ниҳоятан, ҷаноби раис, Ҳайати муовинати Созмони Милал дар Афғонистон (UNAMA) нақши асосӣ дар расидагӣ ба чолишҳои ин кишвар ифо мекунад ва мо ҳимояти худро аз маъмурияти он ва иҷрои муассири он дубора эълом медорем.
Your Comment