Бино ба гузориши Порс Тудей, Илёс ал-Мур, коршиноси масоили сиёсии Лубнон дар хусуси "дипломатияи сулҳи Эрон" гуфт: сиёсати хориҷии Ҷумҳурии исломии Эрон дар ду даҳаи ахир беш аз пеш ба самти амалгароӣ суқ ёфта ва нақши муҳимму созандаеро дар қиболи кишварҳои арабӣ ва исломӣ ифо кард, ки намунаи боризи он ҳимоят аз масоили муҳимме монанди: қазияи Фаластин ва тақвияти мизони боздорандагӣ дар қиболи Исроил ва низ мушорикат дар барқарории субот дар Ироқу Лубнон буд ва илова бар ин, дар қиболи Арабистон низ Эрон сиёсати оштӣ ва дӯстиро дар пеш гирифт.
Ал-Мур афзуд: Эрон аз соли 1979 бозигари аслии муодилоти Осиёи Ғарбӣ ва ҷаҳони ислом буда ва арзёбии амиқи сиёсати хориҷии Ҷумҳурии исломӣ аз назари академикӣ баёнгари нукоти мусбати мутааддид аст, ба вижа аз назари ҳимоят аз масоили аслӣ ва муҳимми ҷаҳони ислом ва бознигарӣ дар мувозиноти минтақавӣ ва кушодани каналҳои ҷадиди гуфтугӯ ва оштӣ аст.
Коршиноси масоили сиёсии лубнонӣ бо ишора ба ин ки Эрон аз замони пирӯзии инқилоби исломӣ, мавзеи собитеро дар қиболи қазияи Фаластин дар пеш гирифт, ки шомили ҳимоят аз ҷунбишҳои муқовимат ва мухолифат бо ба расмият шинохтани «Исроил» аст ва эъломи Рӯзи ҷаҳонии Қудс дар соли 1979 ба унвони рамзи ваҳдати мусулмонон алайҳи ишғолгари саҳюнистӣ эълом шуд, таъкид кард: ин мавзеи Теҳрон як машрӯияти маънавӣ ва мардумӣ ба қазияи Фаластин бахшид, ки наметавон аз он ғофил шуд.
Эрон, тарозуи боздорандагии минтақавӣ
Ин коршиноси лубнонӣ бо ишора ба ҳимояти Эрон аз ҷунбишҳои муқовимат дар минтақа гуфт: ҳимояти Ҷумҳурии исломии Эрон аз Ҳизбуллоҳ дар Лубнон, омили аслии қудрати муқовимат дар рӯёрӯӣ бо Исроилро шакл дод ва таъсири ин ҳимоят, ошкоро дар ҷанги тобистони соли 2006 намуд ёфт; ҳангоме ки Ҳизбуллоҳ тавонист дар баробари мошини ҷангии Исроил истодагӣ кунад.
Илёс ал-Мур, афзуд: дар Ироқ низ Эрон пас аз соли 2014 аз давлати марказии ин кишвар ва нерӯҳои Ҳашдушшаъбӣ дар мубориза бо ДИИШ ҳимоят кард, ки ҳамин ҳимоят омили аслии ҷилавгирӣ аз фурӯпошии Ироқ ва такрори сенарияҳои фурӯпошии шабеҳи Либия буд.
Оштӣ бо Арабистон; таҳаввули стратегӣ
Коршиноси сиёсии лубнонӣ гуфт: тавофуқи Эрон-Арабистон дар моҳи марти соли 2023 низ як нуқтаи атф дар сиёсати минтақавӣ ба шумор меояд, зеро пас аз солҳо қатъи равобит ва таниши шадид, ки дар ҷанги Яман ва парвандаҳои Баҳрайн, Сурия ва Лубнон шоҳид будем, оштии Эрону Арабистон нишон дод, ки ду тараф пай бурдаанд, бояд аз шиддати таниш коста ва ба як рақобати муназзам табдил шавад, ки худ баёнгари инъитофи рӯзафзуни Эрон ва омодагӣ барои гуфтугӯ ва дипломатия аст.
Мувозина дар баробари қудратҳои байналмилалӣ
Илёс ал-Мур, ёдовар шуд: аз як зовияи дигар метавон ба нақши Эрон ба унвони унсури барқарории тавозун дар рӯёрӯӣ бо талошҳои хориҷӣ барои тасаллут бар ин минтақа нигоҳ кард, ба ин маъне, ки аз замони ҳамлаи Амрико ба Ироқ дар соли 2003 Вашингтон кӯшид як низоми минтақавиеро дар Ироқ сари кор оварад, ки дар хидмати манофеаш бошад, аммо нуфузи рӯзафзуни Эрон дар ноком гузоштани тарҳҳои якҷонибаи хориҷӣ муассир воқеъ шуд ва Эрон тавонист дар батни истиқлоли тасмимгирии минтақавӣ мушорикат дошта бошад.
Your Comment