Бино ба гузориши хабаргузории Абно ба нақл аз inews, Доналд Трамп, раиси ҷумҳури Амрико пас аз музокироти фишорбор ва пуршиддат бо Владимир Зеленский, ҳамтои укроиниаш дар Кохи Сафед, ба назар мерасад, ки тасмим гирифтааст то мушакҳои Томаҳокро дар ихтиёри Укроин қарор надиҳад.
Мушаки Томаҳок як мушаки Крузи дурпарвоз аст, ки ба таври маъмулӣ аз дарё барои ҳамла ба аҳдоф дар умқи хоки душман партоб мешавад.
Ин мушак бо бурди 2500 километрӣ, метавонист 1945 ҳадафи низомии Русия ва ҳатто шаҳри Маскавро низ дар тирраси худ қарор диҳад ва тавоноии Укроин барои посух ба ҳамлаҳои Русияро ба таври чашмгире афзоиш диҳад.
Трамп пештар ишора карда буд, ки ин силоҳҳоро ба НАТО ироа хоҳад дод то ба Укроин таҳвил дода шаванд. Ӯ дар масири сафар ба сарзаминҳои ишғолӣ гуфта буд, ки «шояд агар ин ҷанг ҳал нашавад, Томаҳокҳоро ба онҳо бидиҳам».
Аммо пас аз дидори рӯзи шанбе дар Кохи Сафед, ба назар мерасад, ки Трамп аз ин идея ақибнишинӣ карда ва изҳори умедворӣ кард, ки ҷанг бидуни истифода аз Томаҳок поён ёбад. Ҳоло ин пурсиш матраҳ мешавад, ки чӣ чизе назари Трампро тағйир дод?
Хатари ҷанги ҳастаӣ
Русия ошкоро эълом кардааст, ки таъмини мушакҳои Томаҳок барои Укроин ҷангро ташдид мекунад ва ҳатто шояд ба ҷанги ҳастаӣ мунҷар шавад.
Дмитрий Медведев, муовини Шӯрои амният ва раиси ҷумҳури собиқи Русия, ҳушдор дод, ки ташхиси тамоюзи миёни мушакҳои Томаҳок бо кулоҳакҳои ҳастаӣ ва ғайриҳастаӣ пас аз партоб ғайриимкон аст ва ба таври ғайримустақим гуфт, ки посухи Русия ба чунин ҳамлае метавонад ҳастаӣ бошад. Медведев дар ин бора гуфт: «Русия чӣ гуна бояд посух диҳад? Дақиқан ҳамин тавр!»
Дмитрий Песков, сухангӯи Кремл ҳафтаи гузашта гуфт, ки «масъалаи Томаҳок бисёр нигаронкунанда аст» ва фурӯши онҳоро «лаҳзаи бисёр ҳассос» тавсиф кард, ки ба ташдиди «танишҳо аз тамоми тарафайн мунҷар хоҳад шуд.»
Вай дар ин бора гуфт: «Фақат тасаввур кунед; як мушаки дурпарвоз партоб шуда ва дар ҳоли парвоз аст ва мо медонем, ки мумкин аст ҳастаӣ бошад. Федератсияи Русия чӣ фикре бояд бикунад? Русия чӣ гуна бояд вокуниш нишон бидиҳад? Коршиносони низомии хориҷӣ бояд ин ҳарфҳоро дарк кунанд.»
Мушаххас нест, ки таҳдидҳои Маскав то чӣ ҳад ҷиддӣ аст, зеро Русия пештар чандин бор ҳушдори ҷанги ҳастаиро додааст. Аммо ба назар мерасад, ки Зеленский хатари ташдиди танишро далели аслии адами дастёбӣ ба тавофуқ медонад ва ба хабарнигорон гуфт, ки ӯ ва Трамп дар бораи мушакҳои дурпарвоз сӯҳбат карданд, аммо тасмим гирифтанд дар ин мавриди изҳори назар накунанд, «зеро Вошингтон хостори ташдиди танишҳо нест.»
Вай ба ин пурсиш, ки оё пас аз мулоқот дар Кохи Сафед ба дарёфти Томаҳок хушбинтар аст ё на, посух дод: «Ман воқеъбин ҳастам»!
Кашида шудани пои Амрико ба ҷанг
Пас аз таҳдидҳои Русия, ин имкон вуҷуд дорад, ки Трамп эҳсос карда бошад, «таъмини Томаҳок барои Укроин ба маънои мудохилаи бисёр беш аз андозаи Амрико дар ҷанг аст.»
Кремл ба тозагӣ эълом кард, ки Путин дар тамос ин ҳафта, ба Трамп гуфта фурӯши Томаҳок ба Укроин «зарбаи чашмгире»-ро ба равобити Амрико ва Русия ворид мекунад ва музокироти сулҳро ба хатар меандозад.
Путин авоили моҳи ҷорӣ гуфт, ки истифода аз Томаҳокҳо бидуни мушорикати мустақими мутахассисони низомии Амрико мумкин нест ва чунин мудохилае ба «марҳалаи ҷадиде аз ташдиди таниш» мунҷар мешавад.
Трамп чи ин изҳорот ва таҳдидҳоро хатари ҷиддӣ барои амнияти Амрико дар назар гирифта бошад ё на, дар ҳар ҳол медонад, ки мудохилаи бештари Амрико эҳтимолан барои ҳомиёни аслии интихоботиаш ҷаззоб нахоҳад буд.
Трамп бо рӯйкарди инзивогароёна дар масоили марбут ба сиёсати хориҷӣ ва коҳиши кумакҳои байналмилалӣ дар интихоботи раёсатҷумҳурии Амрико пирӯз шуд ва ваъда дод то ба мудохилаи Амрико дар «ҷангҳои бепоёни» хориҷӣ поён диҳад.
Тони Брентон, сафири собиқи Инглис дар Русия, гуфта, ки Трамп сароҳатан эълом кардааст, ки ба бовари вай «ҷанги Укроин, ҷанги Амрико нест, балки ҷанги Аврупо аст ва ҳарчанд Амрико то ҳадде моил ба ҳимоят аст, аммо дар ниҳоят Аврупо бояд бори аслии таслиҳ ва кумаки молӣ ба Укроинро ба дӯш бикашад.»
Дағдағаи коҳиши зарродохонаи Амрико
Яке аз нигарониҳои муттаҳидони Укроин дар тӯли ҷанг, таъмини бисёр аз ҳадди таслиҳот ва тазъифи зарродохонаҳои дохилиашон будааст.
Укроин ба нусхае нисбатан ҷадид аз мушаки Томаҳок бо лончери заминӣ ниёз дорад, зеро киштиҳо ва зеридарёиҳое, ки ба таври маъмулӣ ин мушакҳо аз онҳо партоб мешавандро дар ихтиёр надорад.
Ин лончерҳои заминӣ камёб ҳастанд ва тибқи гузоришҳо, артиши Амрико танҳо 2 мавриди чунин лончерҳоро дар ихтиёр дорад.
Трамп гуфтааст, ки Амрико наметавонад захираҳои Томаҳоки худро холӣ кунад ва афзуд, ки «мо ҳам ба онҳо ниёз дорем ва аз ин рӯ намедонам дар ин мавзӯъ чӣ метавонем бикунем.»
Your Comment