Ба гузориши хабаргузории Abna , гурӯҳи байналмилал: Дар рӯзҳои ахир, фазои сиёсӣ ва иҷтимоии Аврупо ба шиддат таҳти таъсири вокунишҳо ба ҳамлаҳои ҷинояткоронаи режими саҳюнистӣ дар Ғазза қарор гирифтааст; мавҷи бесобиқае аз эътирозҳои мардумӣ, таҳаррукоти донишгоҳӣ, фишорҳои дипломатӣ ва иқдомоти танбеҳӣ аз сӯи давлатҳои ғарбӣ, ки нишон медиҳад ҳимояти суннатӣ аз Тел-Авив дар ҳоли фурӯпошӣ аст.
Ҳамзамон бо ташдиди наслкушӣ дар навори Ғазза, кишварҳои аврупоӣ на танҳо дар мавзеъгириҳои расмӣ сароҳат бештаре ёфтаанд, балки дар амал низ гомҳое барои бознигарӣ дар равобит бо режими саҳюнистӣ бардоштаанд. Ин таҳаввулот, нишонае аз як нуқтаи атф дар ҷойгоҳи байналмилалии ин режим ва озмуне ҷиддӣ барои "Бинёмин Нетаняҳу" аст.
Такмили пазали иқдомоти зиддисаҳюнистӣ дар Аврупо
Аврупо тайи рӯзҳои ахир шоҳиди мавҷи иқдомоти зиддисаҳюнистӣ дар сутуҳи дипломатӣ, сиёсӣ ва мардумӣ будааст, ки дар идома, феҳристи муҳимтарин ин иқдомот ироа мешавад;
1. Бознигарӣ дар тавофуқи Иттиҳоди Аврупо ва режими Исроил Дар иқдоме бесобиқа, 17 кишвари узви Иттиҳоди Аврупо хостори бозбинии ҷиддӣ дар мафоди тавофуқи мушорикат бо режими саҳюнистӣ шудаанд. Ин дархост дар пай афзоиши шумури шаҳидон дар навори Ғазза, идомаи бомбборони манотиқи маскунӣ ва маҳдудияти ирсоли кӯмакҳои башардӯстона матраҳ шудааст. Кишварҳои муътариз бар ин боваранд, ки идомаи ҳамкории сиёсӣ ва иқтисодӣ бо Тел-Авив, дар ҳоле ки иттиҳомоти сангини нақзи ҳуқуқи башар мутаваҷҷеҳи он аст, бо арзишҳои бунёдии Иттиҳоди Аврупо аз ҷумла дифоъ аз ҳуқуқи башар, муғойират дорад. Ин бознигарӣ шомили баррасии муҷаддади имтиёзҳои тиҷорӣ, ҳамкориҳои таҳқиқотӣ, ва муровадоти расмӣ аст, ки режими саҳюнистӣ дар қолаби тавофуқоти қаблӣ аз онҳо баҳраманд будааст. Ҳатто агар ин бознигарӣ мунҷар ба таълиқ ё тағйири асосӣ дар мафоди тавофуқ шавад, метавонад нуқтаи атфе дар равобити Брюссел-Тел-Авив бошад.
2. Таълиқи музокироти тиҷорӣ Англис бо режими саҳюнистӣ Давлати Англис дар иқдоме намодин аммо таъсиргузор, музокироти марбут ба тавофуқи тиҷорати озод бо режими саҳюнистиро ба ҳолати таълиқ даровард. Ин тасмим дар буҳбуҳаи афзоиши интиқодоти дохилӣ ва байналмилалӣ нисбат ба сиёсатҳои Нетаняҳу дар қиболи Ғазза иттихоз шудааст. Лондон ҳамчунин маҷмӯае аз таҳримҳои ҳадафмандро алайҳи шаҳракнишинони ифроти дар каронаи Бохтарӣ эъмол карда, ки шомили мамнӯъияти сафар ва инсидоди дороиҳост. Ин аввалин бор аз замони Баргзит аст, ки Англис ба таври якҷониба сиёсате сареҳ ва танбеҳӣ алайҳи Тел-Авив иттихоз мекунад. Ин иқдом аз сӯи таҳлилгарон ба унвони гоме муҳтотона барои ибрози норизоятӣ, бидуни гусасти комили равобит арзёбӣ мешавад. Ҳамзамон, давлати Англис таҳти фишори гурӯҳҳои ҳуқуқи башарӣ ва намояндагони маҷлис қарор гирифта, ки хостори таҳримҳои шадидтар алайҳи режими саҳюнистӣ ҳастанд. Бо таваҷҷуҳ ба собиқаи наздики дипломатии Лондон-Тел-Авив, ин таълиқ метавонад ба унвони занги хатаре барои кобинаи Нетаняҳу талқӣ ва дар сурати тадовуми буҳрон, ба иқдомоти сахттар мунҷар шавад.
3. Таҳдид ба иқдом тавассути Англис, Фаронса ва Канада Дар мавзеъгирии ҳамоҳанг, давлатҳои Англис, Фаронса ва Канада ҳушдор додаанд, ки дар сурати адами таваққуфи фурӣ амалиёти низомии режими саҳюнистӣ дар Рафаҳ ва идомаи маҳдудият бар вуруди кӯмакҳои инсондӯстона, иқдомоти мушаххас алайҳи ин режим иттихоз хоҳанд кард. Ин ҳушдор ба дунболи интишори гузоришҳо аз куштори густардаи ғайринизомиён дар Рафаҳ ва баста мондани гузаргоҳҳои имдодӣ содир шудааст. Мақомоти ин се кишвар таъкид кардаанд, ки риояти усули ҳуқуқи байналмилалии башардӯстона аз сӯи Тел-Авив шарти асосии идомаи равобити дипломатӣ ва ҳамкории иқтисодӣ аст. Аҳамияти ин ҳушдор дар он аст, ки се кишвари фавқ аз иттиҳодҳои суннатии режими саҳюнистӣ дар ниҳодҳои байналмилалӣ маҳсуб мешаванд ва мавзеъҳои онҳо аксаран бо эҳтиёт ва мулоҳиза ҳамроҳ будааст. Таҳдид ба иқдом – ҳарчанд ҳанӯз мушаххас нашуда шомили чӣ навъ таҳримҳое аст – баёнгари тағйири лаҳни дипломатӣ ва афзоиши фишори байналмилалӣ бар Тел-Авив аст. Коршиносон муътақиданд агар ҳамлаҳои ҷинояткоронаи режими саҳюнистӣ идома ёбад ва афкори умумии кишварҳои ғарбӣ ба фишор бар давлатҳо идома диҳанд, ин таҳдидҳо метавонад ба таҳримҳои иқтисодӣ ё таълиқи ҳамкориҳои низомӣ мунҷар шавад.
4. Маҳкумияти иқдомоти режими саҳюнистӣ тавассути Ирландия Ирландия дар рӯзҳои ахир мавзеъе бепарда ва тунд нисбат ба наслкушии ошкори режими саҳюнистӣ иттихоз кардааст. "Майкл Мартин", муовини нахуствазири Ирландия дар суханоне камсобиқа, ин режимро ба иртикоби "наслкушӣ" дар Ғазза муттаҳам ва таъкид кард, ки истимрори ин ҳамлаҳо ва бетаваҷҷуҳӣ ба ҷони ғайринизомиён, ҷомеаи байналмилалиро мулзам ба иттихози мавзеъҳои амалӣ месозад. Ҳамчунин, аъзои Парламенти Ирландия хостори баррасии гузинаҳое монанди таҳримҳои тиҷорӣ ва пайгирии қонунии режими Исроил дар додгоҳҳои байналмилалӣ шудаанд. Ирландия ба таври таърихӣ яке аз кишварҳои мунтақиди сиёсатҳои ишғолгаронаи саҳюнистҳо дар Иттиҳоди Аврупо будааст, аммо адабиёти ахири мақомоти ин кишвар, сароҳат ва шиддати бештаре дорад. Ин мавзеъгирӣ ҳамзамон бо афзоиши эътирозҳои мардумӣ дар Дублин ва шаҳрҳои дигари Ирландия тақвият шудааст. Агарчӣ Ирландия бозигари иқтисодии бузурге нест, аммо мавзеъҳои сареҳи он метавонад ба унвони алгу ва муҳаррик барои кишварҳои дигари Иттиҳоди Аврупо амал кунад; ба вижа кишварҳое, ки собиқаи ҳамдилӣ бо масъалаи Фаластинро доранд.
5. Хезиши иҷтимоӣ алайҳи ҷиноёти Исроил; аз хиёбон то донишгоҳ Дар рӯзҳои ахир мавҷи бесобиқае аз эътирозҳои мардумӣ ва донишгоҳӣ дар Аврупо алайҳи сиёсатҳои таҷовузкоронаи режими саҳюнистӣ шакл гирифтааст. Садҳо ҳазор нафар дар шаҳрҳое чун Лондон, Лоҳа, Мадрид, Париж ва Берлин ба хиёбонҳо омаданд то бо шиорҳое дар ҳимоят аз мардуми Ғазза ва маҳкумияти муҳосира ва ҳамлаҳои низомӣ, мухолифати худро бо истимрори равобити давлатҳояшон бо Тел-Авив иброз кунанд. Ин тазоҳуроти густарда, ки бо пушиши расонаӣ ва ҳимояти ниҳодҳои ҳуқуқи башарӣ ҳамроҳ буда, намоёнгари тағйири амиқ дар афкори умумии Аврупо нисбат ба масъалаи Фаластин аст. Дар ин эътирозҳо, ақшори мухталифи ҷомеа аз коргарон гирифта то ҳунармандон ва пизишкон низ ширкат доранд. Дар ҳамин ростӣ, донишгоҳҳо ба меҳвари дувуми ин хезиши иҷтимоӣ бадал шуданд. Дар Ҳоланд, Фаронса, Англис ва Олмон, донишҷӯён бо таҷаммуъ дар сохтмонҳои донишгоҳӣ, барпоии камп ва таҳассунҳои шабона, хостори қатъи фурӣ ҳамкориҳои илмӣ ва моли бо ниҳодҳои саҳюнистӣ шудаанд. Дар бисёре аз маворид, аъзои ҳайати илмӣ низ аз ин эътирозҳо ҳимоят карданд ва бархе донишгоҳҳо таҳти фишори афкори умумӣ маҷбур ба шаффофсозии сармоягузориҳо ва равобити хориҷии худ шуданд. Ин пайвастагӣ миёни хиёбон ва донишгоҳ, нишон аз шаклгирии ҷараёне сохторӣ алайҳи оддисозии равобит бо режими саҳюнистӣ дорад; ҷараёне, ки метавонад давлатҳоро дар иттихози тасмимоти дипломатии ҷасуронатар водор созад.
Паёмадҳои дохилӣ-мантиқавӣ-байналмилалии иқдомоти зиддиисроилӣ барои Тел-Авив ва Нетаняҳу
Мавҷи ахири иқдомоти зиддисаҳюнистӣ дар Аврупо, аз таҳримҳои намодин то эътирозҳои мардумӣ густарда, нишондиҳандаи коҳиши маҳсуси сармояҳои намодин ва машруъияти байналмилалии режими саҳюнистӣ дар Ғарб аст; сармояе, ки тайи даҳаҳои гузашта бо истифода аз ривоятҳои амниятии сохтагӣ ва лобиҳои дипломатӣ ҳифз шуда буд. Ин раванд на танҳо ваҷҳаи ахлоқии режими саҳюнистиро дар афкори умумӣ махдуд карда, балки фишор бар давлатҳои аврупоӣро барои бознигарӣ дар равобити сиёсӣ, иқтисодӣ ва низомӣ бо Тел-Авив афзоиш додааст. Аз нигоҳи нозирон, чунин таҳаввуле дар баландмуддат метавонад ба тазъифи ҷиддии мавқеияти режими саҳюнистӣ дар ниҳодҳои муътабари байналмилалӣ мунҷар шавад.
Аз манзари иқтисодӣ, ҳушдорҳо ва таҳримҳои нарми Аврупо, ба вижа дар ҳавзаи донишгоҳӣ, тиҷорӣ ва фанноварӣ, метавонад барои иқтисоди арозӣ ишғолӣ ҳазинабар бошад. Бисёре аз лоиҳаҳои таҳқиқотии пешрафта, ба вижа дар ҳавзаи фанноварӣ, сайбер ва пизишкӣ, бо мушорикати муассисоти аврупоӣ таъриф шудаанд. Дар сурати тадовуми фишорҳо, режими саҳюнистӣ эҳтимолан аз дастрасӣ ба манобеи илмӣ ва молии қобили таваҷҷуҳе маҳрум шавад. Афзун бар ин, ширкатҳои байналмилалӣ, ки дар сарзаминҳои ишғолӣ сармоягузорӣ кардаанд, мумкин аст дар маърази таҳримҳои иҷтимоӣ ё таҳдид ба бойкот қарор бигиранд ва ин ба коҳиши ҷараёни сармояи хориҷӣ мунҷар хоҳад шуд.
Дар сатҳи дохилӣ, ин таҳаввулот метавонад машруъияти сиёсии Бинёмин Нетаняҳуро беш аз пеш тазъиф кунад. Кабинеи ӯ ҳам акнун бо буҳронҳои мутаъаддиде аз ҷумла норизоятиҳои дохилӣ, шикофи сиёсии амиқ ва шикасти низомӣ дар Ғазза мувоҷеҳ аст. Иқдомоти байналмилалӣ алайҳи режими саҳюнистӣ ба вижа аз сӯи иттиҳодҳои суннатӣ, метавонад ба унвони нишонае аз инзивои фазояндаи кабинеи Нетаняҳу таъбир шавад ва сӯхти лозимро барои мухолифони сиёсии ӯ дар дохили арозӣ ишғолӣ фароҳам кунад.
Дар ниҳоят, фишори иҷтимоӣ ва ҳуқуқӣ аз сӯи Аврупо мумкин аст ба тағйири мувозинатҳои геополитикии минтақа низ бианҷомад. Тазъифи ҳимояти беқайду шарт аз режими саҳюнистӣ дар Аврупо, метавонад фазоро барои қудратгирии дипломасии кишварҳои дигар ба вижа дар парвандаи Фаластин боз кунад. Ҳамчунин кишварҳои ғайримутааҳҳид ва ҷаҳони Ислом бо истинод ба ин иқдомот метавонанд мавзеъҳои худро дар маҷомеи байналмилалӣ тақвият кунанд. Бинобар ин, агарчӣ иқдомоти ахири Аврупо ҳанӯз дар марҳилаи ҳушдор ва фишори нарм аст, аммо дар сурати истимрор ё ташдид, метавонад табаоти роҳбурдӣ ва баландмуддатӣ барои сиёсати хориҷӣ ва сохтори дохилии қудрат дар арозӣ ишғолӣ дошта бошад.
Оё Нетаняҳу ақибнишинӣ хоҳад кард?
Он чӣ дар рӯзҳои ахир дар Аврупо дар қолаби таҳримҳои сиёсӣ, эътирозҳои мардумӣ, фишорҳои донишгоҳӣ ва таълиқи ҳамкориҳои иқтисодӣ алайҳи режими саҳюнистӣ шакл гирифтааст, на сарфан вокунише эҳсосӣ балки нишонае аз як тағйири ҷиҳати роҳбурдӣ дар афкори умумӣ ва сиёсати байналмилалии Ғарб нисбат ба рафторҳои Тел-Авив аст. Ба вижа он ки ин фишорҳо на фақат аз сӯи мунтақидони суннатии режим, балки аз сӯи иттиҳодҳои дерсобиқааш ҳамчун Англис, Фаронса ва ҳатто бо беэътимодии ошкори Кохи Сафед нисбат ба кабинеи Нетаняҳу, эъмол мешавад.
Дар ҳамин ростӣ ба тозагӣ рӯзномаи ибрӣзабони "Йедиот Аҳронот" аз забони як мақоми вазорати хориҷии режими саҳюнистӣ сароҳатан аз вазъияти ваҳими дипломатикии ин режим сухан ба миён овардааст. Ба изъони ин мақом, режими саҳюнистӣ дар ҳоли ҳозир бо "як сунамии воқеӣ" мувоҷеҳ аст; суқут ба пойинтарин сатҳи ҷойгоҳи байналмилалӣ, густариши доираи таҳримҳо ва коҳиши тамоюли ҷаҳониён ба ҳар гуна ҳамроҳӣ бо Тел-Авив, ҳамагӣ ҳокӣ аз он ҳастанд, ки ҳимояти беқайду шарти байналмилалӣ аз ин режим рӯ ба афус аст. Ҳатто эҳзори сафири режим дар Лондон ва таълиқи тавофуқҳои иқтисодӣ бо кишварҳои ғарбӣ занги хатари ҷиддӣ барои иқтисод ва ваҷҳаи ҷаҳонии он маҳсуб мешавад.
Бо ин ҳол, ин пурсиши калидӣ ба зеҳн мерасад, ки оё ин мавҷи фишорҳои бесобиқа метавонад ба тағйири рафтори Нетаняҳу дар қиболи Ғазза мунҷар шавад? Таҷриба нишон додааст, ки Нетаняҳу дар давраҳои пешин низ дар баробари фишорҳои хориҷӣ ба нудрат инъитифпазирӣ нишон дода ва ҳамеша афзалиятро ба бақои сиёсии дохилӣ ва ризояти ҷиноҳҳои ростгарои тундрав додааст. Аммо вазъияти кунунӣ, аз он рӯй мутафовит аст, ки на танҳо машруъияти байналмилалӣ балки инсиҷоми дохилӣ дар сарзаминҳои ишғолӣ низ ба шиддат таҳти таҳдид қарор гирифтааст.
Бинобар ин, агарчӣ наметавон бо қатъият аз ақибнишинии ошкори Нетаняҳу сухан гуфт, аммо идомаи ин раванд ва тадовуми сунамии фишорҳои ҷаҳонӣ метавонад доираи моневри ӯро ба шиддат маҳдуд карда ва нахуствазири режими саҳюнистиро ночор ба пазириши бархе мулоҳизоти байналмилалӣ ё ҳатто бознигарӣ дар рӯйкарди низомӣ дар Ғазза кунад; валӯ ба сурати тактикӣ ва барои коҳиши фишор. Бинобар ин ояндаи рафтори сиёсии режими саҳюнистӣ дар гурӯҳи тавозун миёни ин фишорҳои берунӣ ва тазоддот дохилӣ боқӣ хоҳад монд.
Your Comment