Ба гузориши хабаргузории Абно ба нақл аз хабаргузории Меҳр, Нафиса Абдуллоҳӣ: «Музокира бо Амрико оқилона, хирадмандона ва шарофатмандона нест ва ҳеҷ таъсире дар рафъи мушкилоти кишвар надорад; сабаб? Таҷриба!» Ин ҷумлаи сариҳ аз Раҳбари Муаззами Инқилоби Исломӣ, ки рӯзи 19 баҳмани 1403 дар дидор бо фармондеҳони нерӯи ҳавоии артиш баён шуд, масир ва моҳияти гуфтугӯҳои ғайримустақими кунунӣ миёни Эрон ва Амрикоро ба равшанӣ тавзеҳ медиҳад; масире, ки на бар асоси эътимод, балки бар пояи таҷрибаи гаронбаҳо бунёд шудааст. Ин мавзеъ на танҳо як нигоҳи интиқодӣ, балки чаҳорчӯби роҳбурдии барои масири нави дипломатияи Эрон тарсим мекунад.
Се давра аз музокироти ғайримустақим миёни Эрон ва Амрико дар ҳоле гузашт, ки фазои ҳоким бар ин гуфтугӯҳо беш аз ҳар чиз бо бовар надоштани сохторӣ таъриф мешавад; бовар надоштане, ки реша дар таҷрибаи гаронбаҳои «Барҷом» дорад ва ба равшанӣ дар баёноти ахири Раҳбари Муаззами Инқилоби Исломӣ тавзеҳ шудааст.
Пазируфтани шартҳои Эрон аз сӯи Амрико; оғоз аз мавзеи қудрат
Яке аз нукоти роҳбурдии музокироти ахир, пазируфтани шартҳои Эрон аз ҷониби Амрико буд. Бар хилофи гузашта, ин бор Ҷумҳурии Исломии Эрон аз ибтидо эълон кард, ки гуфтугӯҳо танҳо дар чаҳорчӯби мавзӯи ҳастаӣ ва бидуни вуруд ба парвандаҳои мушакӣ ва минтақаӣ анҷом мешавад; шарте, ки Амрико, бо вуҷуди майли ибтидоӣ ба баррасии мавзӯъҳои такмилӣ, дар ниҳоят маҷбур ба пазируфтани он шуд.
Ҳамчунин бар хилофи тасаввури умум, ин бор макони музокирот низ ба пешниҳоди Эрон ва бо ҳамоҳангӣ бо Умон муайян шуд; чархеше, ки нишон медиҳад Теҳрон бозигари мунфаъил дар замини тарҳрезишуда аз сӯи дигарон нест, балки бо ибтикори сиёсӣ, қавоиди майдонро бозтаъриф мекунад.
Гуфтугӯҳо бидуни умедсозии расонаӣ
Бар хилофи фазои расонаӣ ва умедсозиҳои бепоя дар ҷараёни музокироти Барҷом, ин бор ҳеҷ яке аз мақомоти аршади эронӣ, ҳатто тими музокиракунанда, аз тавофуқи наздик ё рафъи фаврии таҳримҳо сухан нагуфтаанд. Ин нигоҳи эҳтиёткорона, на нишонаи заъф, балки нишонаи воқеъгароӣ пас аз таҷрибаи гаронбаҳо аст.
Интихоби масири музокираи ғайримустақим, худ дорандаи паёми дипломатики муҳиме аст; на танҳо эътимод ба Амрико вуҷуд надорад, балки ҳатто нишастан дар як утоқи музокира ҳам зарурате надорад. Ин паём, ҳам барои афкори умумии дохилӣ ва ҳам барои маҳофили сиёсии байналмилалӣ равшан ва сариҳ аст.
Мавозеи собит дар баробари хусумати амрикоӣ
Аз дигар абъоди муҳим дар раванди кунунӣ, собит будани адбиёти расмии Ҷумҳурии Исломӣ алайҳи сиёсатҳои хусуматомези Амрико аст. Мақомоти аршади низом, аз раисони сегона то музокиракунандагон ва сухангӯёни расмӣ, бо ҳамон сариҳати гузашта дар нақди рафтори Амрико мавзеъ мегиранд. Ин собит будани мавзеъ, нишонаи нигаҳдории гуфтумони муқовимат дар дили дипломатия аст.
Ҷумҳурии Исломӣ аз оғоз хутути сурхи худро ба равшанӣ баён карда ва ба сариҳат эълон дошта, ки ҳаргуна инҳироф аз чаҳорчӯби мавзӯи ҳастаӣ, ба маънои поёни музокирот хоҳад буд. Нуктаи муҳимтар, огоҳии афкори умумии дохилӣ нисбат ба ин хутути сурх аст. Мардум низ интизор доранд, ки гуфтугӯҳо танҳо дар чаҳорчӯби ҳуқуқи ҳастаии миллати Эрон ва лағви муассири таҳримҳо пайгирӣ шавад.
Музокироти ғайримустақими Эрон ва Амрико дар Маскат, Рим ва дигар истгоҳҳо, сарфи назар аз натиҷаи ниҳоӣ, як паёми муҳимро ба ҷаҳон мунтақил карда ва он ин ки Ҷумҳурии Исломии Эрон, дипломатияро аз мавзеи қудрат, таҷриба ва хирад роҳбарӣ мекунад. Амрико ин бор маҷбур шуд шартҳои Эронро бипазирад, масири музокираро тағйир диҳад ва чаҳорчӯби гуфтугӯро дар сатҳи қобили қабул барои Теҳрон танзим кунад.
Ин ҳамон сиёсати «иззат, ҳикмат ва маслиҳат» аст, ки Раҳбари Инқилоб бар он таъкид доранд; сиёсате, ки таҷрибаи талхи гузаштаро нодида намегирад, аммо фурсатҳои ҷадидро низ бо салобат ва сабр пайгирӣ мекунад.
342/
Your Comment